مبانی نظری و پیشینه پایان نامه الگوهای ارتباطی خانواده و اعتیاد مواد مخدر

فهرست مطالب

خانواده

ابعاد کارکرد خانواده

نظریات مربوط به خانواده

نظریه یادگیری اجتماعی

نظریه تحلیل ارتباط محاوره ای

نظریه سیستمی خانواده

اعتیاد

جامعه شناسی مصرف مواد مخدر

عوامل زمینه ای خطرساز برای مصرف مواد مخدر

نظریه های مصرف موادمخدر

معاشرت افتراقی

نظریه کنترل اجتماعی

پژوهش های انجام شده

پزوهش خارجی

پژوهش های داخلی

منابع

*********************

بخشهایی مختلف از متن

مبانی نظری الگوهای ارتباطی خانواده

ابعاد کارکرد خانواده

اﭘﺸﺘﺎﻳﻦ، رایان، ﺑﻴﺸﺎب، ﻣﻴﻠﻴﺮ و ﻛﻴﺘﻨﺮ، ﺷﺶ ﺑﻌﺪ کارکرد و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺧﺎﻧﻮاده را به صورت ذیل بیان کرده اند:

1 - ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ : ﻣﺸﻜﻞ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻣﺮ ﻣﻬﻢ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮدی و ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﺧﺎﻧﻮاده را ﺗﻬﺪﻳﺪ می کند ﻛﻪ در آن ﺻﻮرت ﺧﺎﻧﻮاده در ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﺎﺗﻮان می شوند. ﺧﺎﻧﻮاده ﮔﺎﻫﻲ ﻣﺸﻜﻼﺗﺸﺎن ﻣﺪاوم اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت آن ﻫﺎ اﺣﺴﺎس ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ، در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻴﺰان ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻪ ﺣﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼت اﻗﺪام نمی کنند. ﻣﺸﻜﻼت ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ می تواند ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﻮد: اﺑﺰاری و ﻋﺎﻃﻔﻲ. ﻣﺸﻜﻼت اﺑﺰاری ﺟﺪی و ﻣﺎﻧﻴﻜﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﺜﻞ ﻣﺸﻜﻼت ﭘﻮل، ﻏﺬا، ﭘﻮﺷﺎک، ﺧﺎﻧﻪ و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ می باشد. ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻣﺜﻞ ﻧﮕﺮاﻧﻲ، ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻳﺎ اﻓﺴﺮدﮔﻲ می باشد. ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت اﺑﺰاری ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﺮﺧﻮرد می کنند و ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺎﻃﻔﻲ اﺳﺎﺳﺎً ﻣﺎﻫﻴﺖ و رﻳﺸﻪ در ﻣﺸﻜﻼت اﺑﺰاری دارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت اﺑﺰاری ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮﻧﺪ.

نظریه سیستمی خانواده

در نظریه سیستمی خانواده رفتار هر فرد وابسته به کل سیستم خانواده و رفتار سایر اعضا و عناصر توصیف شده است. در نتیجه مشکلات رفتاری فرد نیز ناشی از تعامل عناصری است که در خانواده یا محیط های دیگر اجتماعی در حالت تعادل قرار دارند. لذا فرایندهای درونی انسان ها پدیده هایی کاملاً درونی نبوده و متأثر از عوامل بیرونی است که بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند و سیستمی که بیش از همه بر رفتار فرد تأثیر دارد خانواده است که هم رفتارهای سازشی و بهنجار و هم رفتارهای نابهنجار افراد را شکل می دهد.

انسان سیستمی زنده و ساختار یافته است که پیاپی نسبت به ساختارهای داخلی خود واکنش نشان می دهد و هم زمان تمام امکانات عمل، تعامل و تغییر فرد را نیز مشخص می کند. از سوی دیگر، فرد به عنوان موجودی اجتماعی، ابتدا در محیط خانواده به موجودی اجتماعی تبدیل می شود. پدیده اجتماعی کردن فرزندان توسط خانواده به عنوان عامل مهم در رابطه با رفتارهای تضمین کننده ی سلامت شناخته شده است.

جامعه شناسی مصرف مواد مخدر

برای این که افراد انگیره تداوم تجربه مصرف مواد مخدر را پیدا کنند، باید یاد بگیرند به شیوه صحیح از مواد استفاده کرده و اثرات آن را به طور خوشایند تجربه کنند. این امر از یک سو تا اندازه ای به طبیعت ژنتیکی، که خوشایند بودن استفاده از مواد را تعیین می کند و از سوی دیگر به میزان بیشتری به ارتباط با یک شبکه مصرف مواد بستگی دارد که قبلا فرد در متن آن با این اعمال و ادراکات جامعه پذیر شده است. از زمانی که مواد مخدر به عنوان یک مساله اجتماعی شناخته شده است، کوشش هایی جهت تبیین این نکته صورت گرفته، که چرا برخی به مواد شیمیایی وابسته می شوند، در حالی که دیگران در عین مصرف آن ها وابسته نمی شوند. این تبیین ها از برچسب هایی که مصرف کنندگان را صرفا به عنوان افراد ”خوب“ یا ”بدی“ در نظر می گیرند، که علاقه مند به تباهی و فساد هستند، فراتر می رود. برخی معتقدند که این امر یک بیماری دارویی است، در حالی که عده ای دیگر آن را یک مشکل رفتاری می دانند و برخی معتقدند که این امر ریشه های ژنتیکی دارد. برخی دیگر عوامل محیطی را تعیین کننده آن می دانند. عده ای آن را در یک بافت فرهنگی بررسی می کنند و عده دیگری آن را واکنش سازگاری فردی می دانند. بعضی ها آن را یک بحران شخصیتی می بینند، در حالی که دیگران آن را مساله ای روان شناختی می دانند. بعضی آن را در مدل زیستی، روانی و اجتماعی تابع تعامل عوامل روان شناختی، محیطی و فیزیولوژیکی می دانند. ...

پیشینه پژوهش الگوهای ارتباطی خانواده و اعتیاد

پژوهش خارجی

اینگلهارت، در پژوهشی سطح توسعه اقتصادی- اجتماعی، سطح تحصیلات، سن، میزان ارتباطات، وضعیت اقتصادی و رضایت از زندگی را از عوامل موثر بر ارزش های افراد می داند.

ﺍﺷﻨﺎﻳﺪﺭ، ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎﯼ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎﯼ ﺳﺎﻟﻢ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺏ ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

لدوکسو همکاران، در تحقیقی مقایسه ای که ساختار خانواده و روابط والدین- جوان را در فرانسه و انگلستان در رابطه با مصرف مواد بررسی کردند، این نتایج به دست آمد (ویژگی های خانواده که با سوء مصرف مواد رابطه داشت): فرزندانی که رابطه ای رضایت آمیز با پدر و مادر نداشتند و آن هایی که کنترل و نظارت کمتری بر آن ها بود، به سوی استفاده از مواد مخدر کشیده می شدند.

...